Trailer 100% CEF

La TVG estrena un documental de Celso Emilio Ferreiro que protagoniza Luis Tosar

La cinta dirigida por Aser Álvarez reconstruye la vida del poeta por el centenario de su nacimiento. Fue grabada en Vigo, Celanova, Ourense, Pontevedra, Santiago y Asturias

Un momento del rodaje en la tumba de Celso Emilio Ferreiro en Celanova, con el director Aser Álvarez (segundo izq.), junto al profesor Xesús Alonso Montero, uno de los entrevistados del documental.

E. Ocampo / Vigo
“Mais o lume que alampea en cada cousa endexamais o veredes morto”. Esos versos de Celso Emilio Ferreiro se han convertido en una máxima para Aser Álvarez, director del documental “100%CEF”, que se estrenará en la TVG el próximo día 12 de diciembre y que demuestra la vigencia de la obra del poeta celanovés –y de su ideario, como el fuego que no se apaga– cien años después de su nacimiento.

Se trata de una propuesta audiovisual poliédrica y contemporánea, que cuenta con el actor Luis Tosar en el papel de Celso Emilio y la colaboración de casi un centenar de familiares, amigos, expertos, artistas, músicos y personas anónimas y conocidas que recitan, rapean o leen sus poemas.

Celso Emilio Ferreiro (Celanova, 1912 –Vigo, 1979) es reconstruido a través de más de cincuenta entrevistas en esta cinta, cuya emisión cerrará los actos del centenario de Celso Emilio Ferreiro coincidiendo con una lectura simultánea de poemas en centros educativos de Galicia. “É un documental biográfico pero non aspira a abarcar toda a súa vida e obra, senón que se trata dun exercicio interpretativo onde lle damos voz a xente moi diversa”, asegura el director, guionista y productor ejecutivo.

El montaje es el resultado de un intenso trabajo de investigación y acercamiento a la figura del poeta celanovés, que llevó al equipo dirigido por Aser Álvarez a investigar en archivos de Asturias, Celanova, Madrid, Vigo, Pontevedra y Venezuela y a grabar en siete ciudades. Este retrato de Celso Emilio se realiza a través del testimonio y las conversaciones con sus hijos, Isabel y Luis; sus biógrafos, Xesús Alonso Montero y Ramón Nicolás; el amigo y actual presidente de la RAG, Xosé Luis Méndez Ferrín; y otros como Xosé Neira Vilas, Suso de Toro o Xosé María Álvarez Cáccamo, Anxo Angueira y Daniel Salgado. Voces como la de Luís Emilio Batallán, Xiana Lastra y Mini e Mero –y sobre todo el punk de Os Labregos do Tempo dos Sputniks– ponen la nota musical a los poemas. A través de diferentes disciplinas artísticas, el hilo transcurre por la vida Celso Emilio Ferreiro, con la pretensión de hacer de él “un pandeiro”.

El trabajo, promovido por la Asociación Arraianos, cuenta con la colaboración de la TVG, la Consellería de Educación y Cultura, los concellos de Pontevedra, Vigo y Celanova y la Fundación Celso Emilio Ferreiro.

 Nova publicada no Faro de Vigo do 3/12/12

O Arraiano Maior Xesús Alonso Montero, nomeado fillo adoptivo de Ribadavia.

Os Arraianos congratulámonos deste recoñecemento ao mestre. Parabéns!!!

Discursos dos arraianos maiores

Discursos dos tres arraianos maiores: Xosé Luís Méndez Ferrín (primeiro Arraiano Maior), Padre Fontes e Bento da Cruz.

Xuntámolos en Entrimo, concretamente no "Pedreiriño", nese lugar máxico onde ollar é o meirande privilexio de calquera alma ceibe. Con eles alí, coas súas verbas recollidas aquí para o mundo, os Arraianos sentímonos ledos de compartir na nosa canle os seus discursos; non teñen desperdicio, abofé.

Xosé Luís Méndez Ferrín

Padre Fontes

Bento da Cruz

O autor dos vídeos é Placido Romero.

Vídeo do nomeamento de Bento da Cruz como Arraiano Maior

Vídeo do nomeamento do escritor portugués Bento da Cruz como Arraiano Maior da Raia Seca no ano 2011 en Entrimo.

O autor do vídeo é Plácido Romero.

Vídeos do nomeamento como Arraino Maior da Raia Seca o Padre Fontes

Vídeos do nomeamento como Arraiano Maior da Raia Seca o Padre Fontes en Castro Laboreiro no ano 2010.

1ª Parte

2ª Parte

Autor do Vídeo é Plácido Romero

2ª parte do vídeo de nomeamento de Xosé Luís Méndez Ferrín como Arraiano Maior

2ª Parte do vídeo de nomeamento de Xosé Luís Méndez Ferrín como "Arraiano Maior da Raia Seca". 

O autor dos vídeos é Plácido Romero.

1ª parte do vídeo do nomeamento de Xosé Luís Méndez Ferrín como Arraiano Maior

1ª Parte do vídeo de nomeamento de Xosé Luís Méndez Ferrín como "Arraiano Maior da Raia Seca".

Concepto de arraiano

Alocución sobre o concepto de arraiano: palabras non fatalistas

ditas nun tempo de miseria e de oprobio (Celanova, 31 de agosto de 2012)

Xesús Alonso Montero

Para Francisco Fernández Buey,

mestre grandioso no pensamento e na acción

antes e despois de 1975, “compañero del alma, compañero”.

Miñas donas e meus señores:

Eu, que nunca residín á beira dunha raia política ou administrativa, son, desde hoxe, “arraiano maior”. Así pois, sen ser “arraiano”, nin sequera menor, na data de hoxe cincunstancias un pouco estrañas, en principio, convértenme en “arraiano” e, por se fose pouco, en “arraiano maior”. O premio case me obriga a vir con máis frecuencia ás terras máis extremas, aquelas que extreman co Portugual raiano, e desde elas manter un diálogo sen fronteiras co Padre Fontes e co escritor Bento da Cruz, un diálogo, mutatis mutandis, como o que mantén, desde hai tres anos, un intelectual como Xosé Luís Méndez Ferrín, tan enraizado nestas terras do norte da Raia. Estoume a referir, miñas donas e meus señores, ós ilustres cidadáns coroados con este loureiro nas tres primeiras edicións: loureiro que está en moi boas mans.

Levo unha chea de días, coas súas noites, cavilando por que eu, alleo ó universo físico arraiano, recibo esta condecoración. Comunícolles que onte mesmo batín cunha idea que quizais foi tida en conta polos ideadores deste premio e responsables deste acto. A idea ten que ver coa “raia”, pero cunha “raia” tan delgada e sutil que nin sequera se ve, nin sequera é tanxible. Trátase, en realidade, dunha raia espiritual, dunha raia que moitos, ó longo dos anos, atopan no mapa moral da súa existencia, no territorio intanxible da súa actividade ideal. Esas raias existen, dun xeito moi especial, para aqueles seres humanos que, cunha clara cociencia cívica, reparan na fronteira -na raia- que separa a legalidade da ilegalidade. Antes do 20 de novembro de 1975 -a data na que morreu Atila, un deles- o territorio que se abría máis alá da raia, o territorio da ilegalidade, era inmenso, tan inmenso como perigoso, pero nese dilatado territorio florecía a decencia civil, que un contemplaba, comprimido e admirado, desde a estreita e beocia legalidade, un mapa mísero e indigno.

O tempo era tan menesteroso que, se un avantaba a raia, era extremadamente difícil e arriscado camiñar un ou dous metros; ás veces, catro centímetros xa era moito, en ocasións, demasiado. Xa de volta á legalidade, avantando a raia en sentido contrario, un regresaba confortado, pois viña, viaxeiro con sorte, do mapa da decencia, do mapa no que era preciso construír unha legalidade menos inhumana e, nun impreciso futuro, moito máis xusta. Pero, unha e mil veces, os viaxeiros, despois de avantaren a raia, os intérpretes da Lei e os seus xendarmes eran capaces das maiores vilezas. Pero a raia, señoras e señores, estaba aí, diante de nós, á beiriña de nós, tentándonos para que a avantásemos e fixésemos, máis alá dela, incursións no territorio da ilegalidade, que era o da decencia. Os viaxeiros sabían que cruzar a raia implicaba, moitas veces, caer nas poutas dos estúrdigos funcionarios da alfándega porque para estes funcionarios os arriscados viaxeiros traficaban co contrabando que máis os alporizaba: levaban no seu fardel de contrabandistas unha música prohibida, unha canción que cantaran en coro, na primavera do 36, estas catorce voces, algunhas procedentes das terras que hoxe nos acollen: a de Castelao, a de Roberto Blanco Torres, a de Manuela Sánchez, a de Xaime Quintanilla, a de Carmen Fernández Seguín, a de Luís Soto, a de Alexandre Boveda, a de María Miramontes, a de Luís Seoane, a de Manuel Estévez Gómez, a de Juana Capdevielle, a de Manuel Gómez del Valle, a de Josefa García Segret e a de Celso de Paulo. Os ousados viaxeiros avantaban a raia, arriscando a vida, por oíren esta canción. Era tal a maxia deste orfeón e a riqueza da súa polifonía que se sabe, hoxe, que algúns dos alfandegueiros sucumbiron, engaiolados, ante a súa grandeza.

***

Cando morre Atila, o noso país experimenta importantes cambios secundarios, razón pola cal as raias seguen a existir, quizais un chisquiño menos nítidas. Trinta e sete anos despois da cobizada defunción, hai, en efecto, unha raia que separa o territorio da decencia do da indecencia, territorio este inmenso e poboado por xentes e feitos que, aínda fóra da Lei, impoñen os seus privilexios, a súa concepción das cousas e a súa prática depredadora. A un lado da raia está un sánchez andaluz calquera que é alcalde dunhas cantas ducias de veciños, e, ó outro lado da raia, está unha condesa, baronesa ou duquesa (perdoen a miña impericia en títulos nobiliarios). A baronesa -quizais duquesa- acapara a atención e a admiración de centos e centos de horas de televisión, incluso antes de que o Virrei de Andalucía condecorase a súa inutilidade coa Medalla de Ouro de seu Virreino. O condecorador militaba nunha sigla aparentemente antiaristrocrática. Ninguén no imperio da televisión fixo referencia nesas datas ós miles e miles de zapateiros honrados e xornaleiros sen xornal que merecían, ademais de pan e traballo, o Ouro desa medalla. Pouco antes, en Galicia, un fascista non arrepentido, Luís Moure Mariño, era condecorado coa medalla Castelao, medalla que, ipso facto, se converteu nunha chapa de folla de lata oxidada.

É certo que, despois de 1975, estas cuestións e estas concepcións poden denunciarse nos foros minoritarios ós que asisten unhas cantas ducias de persoas apelidadas sánchez, previamente convencidas de que a Administración e a Televisión mobilizan o seu entusiasmo para semisacralizaren o universo mental e moral dos Moures e, sobre todo, das Baronesas ou Condesas. É certo, sen dúbida, que, despois de 1975, vivimos unha legalidade que non penaliza estas denuncias con tal de que se fagan en foros moi minoritarios, case clandestinos. Nesta legalidade a megafonía constante e implacable está ó servizo das Baronesas ou para execrar a actitude dos sánchez, eses farrapentos da historia que nin os xuristas saben se vulneran a Lei aínda que todos estamos convencidos de que pensan e actúan dentro dos límites -das raias- da decencia cívica.

Coa megafonía na man, case en exclusiva, os poderosos, os banqueiros, as duquesas, os moures, as andreasfabra, os guillermoscollarte, os monarcas elefanticidas e as xenrocracias coroadas están a trazar no mapa de Andalucía e de Galicia, no mapa de Europa, no mapa do mundo enteiro, raias novas, raias insospeitadas, raias inquietantes que son un desafío político -un desafío moral- para todos os que queren que non lles rouben o seu pan, o seu traballo e a súa pequena autonomía de dignidade. Cómpre, pois, examinar esas novas raias e avantalas coa Lei da decencia no corazón e no puño a bandeira vermella dunha nova concepción da vida e da sociedade. En opinión dun arraiano universal, o poeta Celso Emilio Ferreiro, esa sociedade existiu algunha vez:

No tempo aquil

[…]

Cando os animales falaban

os homes cantaban nos solpores

pombas de luz e xílgaros de soños.

Decir teu ou meu non se entendía,

decir espada estaba prohibido,

decir prisión somente era unha verba

sin senso, un aire que mancaba

o corazón da xente.

O poeta titulou este poema “O reino”, pero nós chamarémoslle a ese soño, realizable, República.

Arraianos TV

Axiña teredes novas do noso canle de TV. Atentos!

Manifesto arraiano 2012

Manifesto arraiano 2012

Suso Díaz lendo o manifesto

Irmáns arraianos, benvidos aos actos que iste colectivo vimos celebrando dende hai catro anos. Comezamos esta andaina co recoñecemento ao mestre Xosé Luís Méndez Ferrín, coincidindo coa festa transfronteiriza da Madalena (Lobios-Lindoso), unha desas celebracións que rachou as barreiras administrativas para afondar na fraternidade que os arraianos posuen a ambos lados da fronteira.

Obra de Baldomero Moreiras

Hoxe xuntámonos aquí, “Onde o mundo se chama Celanova”, para recoñecer a dous persoeiros irrepetibles das nosas letras. Por unha banda, e por primeira vez recoñecemos como “Arraiano Universal” a Celso Emilio Ferreiro Míguez; e un ano máis, facemos entrega da aguillada e a boina, símbolos distintivos da autoridade e respeto a Xesús Alonso Montero merecedor de ser Arraiano Maior da Raia Seca.

Obra de Baldo Ramos

Baldomero Moreiras

Xesús Alonso Montero, Baldo Ramos, Aser Álvarez

Entrega do Arraiano Maior da Raia Seca a XAM

Permitídeme que continúe cuns versos de CEF. Cicáis maña / cando a miña mirada / non abrolle na luz / como cativa mapoula de auga, / veña a soedade. / Pero hoxe canto en libertá / e mentras canto / non estóu isolado, / que o corazón vai comigo / e con il falo. É preciso recordar aquí onde a pedra e poesía o alento que aínda respiramos de persoeiros que fixeron destas terras un espazo de idealismo e creación literaria. Eles son o alicerce no que se ergue a semente que se espalla, son o cerne que xungue o sentimento coa perennidade da palabra escrita. Coa presenza do Arraiano Universal reflictida no busto que nos acompaña, e a unhas ducias de pasos de Manuel Curros Enríquez, que está alí, co ollar no infinito, recordámolo nestes versos: Preto da cibdá de Ourense, / camiño de Celanova, / onde é máis tépedo o vento / que a terra galega azouta, / dun círcolo de montañas / na faldra, sempre verdosa, / exténdese un val frorido, / cuberto de herbas cheirosas, / piñeirales i arboredos / ricos de frutas e sombra. Él tamén retratou a emigración deste xeito tan agarimoso: Dicen que como o Miño, o noso pobo / na terra donde nace quer morrer; / pero o sono do río é sosegado / i o de este non o é. Sen descoidar a musicalidade que abre as portas dos corazóns más tépedos. Do mar pola orela mireina pasar, na frente unha estrela, no bico un cantar.

Daniel Salgado e O Leo

Tamén nos acordamos dos poetas Castor Elices e Castor Méndez Brandón, de arraianos coma Delfín Modesto Brandón que con 28 anos asinou como Xuíz do Couto Mixto dimitindo como repulsa ao acordo entre España e Portugal que acabou cos privilexios desta terra arraiana tan particular. Seu é o libro de memorias “Interesante historieta de Coto Mixto, con una digresión político-social-religiosa”.

Bento da Cruz entrega a aguillada a Xesús Alonso Montero

Pero o país faise con xente comprometida como foi o caso de Luís Soto Fdez., quen entregou a súa vida a causa nacional, no tempo que viviu no país e no que pasou fora. Foi un dos fundadores da revista Vieiros, e colaborou en diversos medios escritos. O 25 de xullo de 1964 participou na fundación do UPG.

Xosé María Álvarez Cáccamo

Se a estela de Luís Soto é alongada e perdura, que podemos decir do traballo de Xosé Velo Mosquera, que xunto a CEF funda en 1932 as Mocedades Galeguistas de Celanova, publican o boletín informativo da Mocedade de Celanova, e o semanario Adiante, ao longo da súa vida no exilio non deixa de participar en distintos proxectos culturales ligados á nosa terra. Para sempre, na memoria do noso pobo quedará a súa participación xunto ao portugués Humberto Delgado, Henrique Galvao e José Fernando Fernández para denunciar ao mundo do que acontecía nunha península gobernada pola tiranía de dúas dictaduras que perduraban no tempo, para o que deciden secuestrar o trasatlántico “Santa María”.

Baldo Ramos

Outras voces súmanse ao elenco de escritores paridos aquí, falo de Lola González, Xosé Manuel del Caño, Xosé Benito Reza, Paulino Vázquez ou Baldo Ramos, que nos agasalla versos coma estes escritos sobre a obra do desaparecido fotógrafo estremeño Antonio Covarsí e que comeza cunha cita do poeta estremeño Ángel Campos Pámpano, admirados arraianos de obra e condición. Di Baldo: detrás do veo / só o aire que pasa / como un corpo en penumbra. / fronteira de cal / que vai borrando a apariencia. O poeta respira o que o rodea e deixa a súa pegada impresa, o seu alento que se xungue ao sentimento e pronuncia: o baleiro espera / a contracción da paisaxe. / a poesía é a aprendizaxe do final.

Xoán Carlos Domínguez Alberte

Hoxe xuntámonos co gallo de alumear un novo recoñecemento de Arraiano Maior da Raia Seca, Xesús Alonso Montero leva unha vida a traballar en prol da nosa cultura, dos nosos escritores e da nosa lingua, seu é o mérito de ter publicado estudios sobre algúns dos escritores galegos más admirados, profundizou no eido da sociolingüistica, poñéndolle nome e datas ao futuro da nosa lingua. Falar de Xesús é abrir unha fiestra a CEF, un fio que os xungue dende hai ben tempo e que perdura para ben das nosas letras. Decir Alonso Montero é encher de froitos o balde da nosa memoria e reafirmar os coñecementos que o tempo adormeceu. Grande é a súa obra, e así o estimamos os arraianos.

Maripaz Paz lendo un escrito de Ramón Nicolás, biógrafo de CEF

Comezamos este camiño coa entrega da boina e da aguillada a Xosé Luís Méndez Ferrín, pouco máis podemos decir do autor de Arraianos que non saibades, pero facemos nosos versos coma: ¡Oh cabalo cativo, torga ruín, can de palleiro, / espello no que se mira a nosa caste! Por millentos anos este estrondo de cascos / nas cortes vellas da lembranza... / ¿Será cecais o curro / todo o que desta Patria sobreviva no mundo?

Daniel Romero interpretando o himno arraiano

Talvez, pero entre tanto, achegamos as súas palabras, hoxe que aquí non está para decilas il, como nos houbese agradado.

Di o Arraiano Maior Ferrín: De xeito ineludíbel, e debido a compromisos contraídos anteriormente, non poderei estar na nosa grande festa arraiana.

De certo, o corazón de Celso Emilio incharía de nobre orgullo ao ser nomeado “Arraiano Preferencial”, pois il amaba e coñecía coma poucos as longas ermanzas fronteirizas dos montes do Laboreiro e da serra do Xurés.

Tamén Xesús Alonso Montero recibirá a aguillada e a pucha con satisfacción, estou seguro, pois il é dos que coñeceu e calcou a cotío a face da Nosa Terra. A Raia Seca é un espazo fundamental da Patria.

Para a sombra de Celso e para a persoa viva de Xesús, vaia a miña felicitación polo premio ben merecido.

Parabéns á Asociación Arraiana por saberdes elixir tan ben as figuras
dos galardoados este ano.

Xantar arraiano no Airiños

Para rematar, non poderiamos facelo doutro xeito que non fose con versos de CEF, e ao fio dos lidos anteriormente dicimos: Viviréi coma o lume / alcendido na noite. / Teréi cumios de estrelas, / cantaréi para os homes / Estóu comigo mesmo. / O corazón é quen manda, i eu obedezo.

Aser e O Leo na Taberna do Galo

Isabel Ferreiro Loredo

Xesús Alonso Montero co pandeiro de CEF

So nos queda decir que os ananos que espreitar coma a doniña, e acostuman a fura-la terra para inutilizala coma touperia, non falamos, retratados están sinedie por CEF, simplemente lles decimos que por moito que furen, as verbas que abrollan neste país renacen cada día con máis forza, e é que o lume que alampea, xamáis o veredes morto.

Beizóns arraianos!

Suso Díaz

Celso Emilio e Alonso Montero, unidos por Celanova e a raia

O escritor ribadaviense recibiu o nomeamento de Arraiano Maior e o celanovense, a condición de Universal

Cándida Andaluz

ourense /la voz  01 de septiembre de 2012 05:10

 

Montero recolleu a pucha e a aillada do seu antecesor no nomeamento de Arraiano. silvia mosquera

Celanova foi onte lugar de encontro. E tamén serviu para limar asperezas. A relación de amor-odio que, asegurou o colectivo Arraianos, o escritor Celso Emilio Ferreiro tiña coa súa vila natal tornouse onte menos negativa. Na celda onde pasou os días dos que saíu Longa noite de pedra serviu para renderlle unha homenaxe e convertelo en Arraiano Universal. No denominado Manifesto arraiano 2012 uniuse á figura de Celso Emilio Ferreiro outro ourensán, Xesús Alonso Montero, que a partir de agora é Arraiano Maior da Raia Seca.

Os representantes do colectivo Arraianos falaron de xente comprometida coa terra, coa lingua e destacaron de Alonso Montero o seu traballo por la cultura galega e polos seus escritores. O autor ribadaviense, que desvelou no saber moi ben que é iso de «arraiano maior» asegurou que a mala relación de Celso Emilio Ferreiro con Celanova non é nin nova nin orixinal, referenciando casos parecidos entre autores e a súa terra de orixe. Tras abandonar a celda e mostrar a escultura feita polos cen anos do nacemento de Celso Emilio Ferreiro realizada por Baldomero Moreiras o acto desprazouse o cemiterio de San Breixo xunto á tumba de Celso Emilio. Alí, Alonso Montero colleu o testigo de Bento da Cruz, o escritor portugués que o ano pasado mereceu o nomeamento. A festa terminou de tarde, nunha taberna, como lle gustaba a Celso Emilio Ferreiro, cantando e lendo poemas.

Nova publicada na Voz de Galicia

Celso Emilio fuera del sepulcro

Arraianos homenajea al poeta en Celanova y ultima un documental sobre él. Alonso Montero: "El PP no es republicano, marxista ni ateo, por eso no le gustan sus versos"

Óscar Iglesias Celanova 1 SEP 2012 - 20:52 CET
 

Celda del monasterio de Celanova en la que estuvo recluido Celso Emilio, con la instalación de Baldomero Moreiras en primer plano. / NACHO GÓMEZ

Tres días y tres noches de 1937, entre el techo y el suelo de piedra del viejo archivo del monasterio de Celanova, pudieron ser la raíz de Longa noite de pedra (1962), uno de los poemarios fetiche del antifranquismo. En esa celda de cúpula abovedada estuvo recluido Celso Emilio Ferreiro (Celanova, 1914-Vigo, 1979) durante la guerra, tras un permiso que lo devolvió del frente de Asturias a casa para ver a la madre enferma. La mujer se recuperó y al poeta se le escapó algún Viva Rusia mientras celebraba su salud en las tabernas. En ese espacio inició su viaje el pasado viernes, 33º aniversario de su muerte, la asociación cultural Arraianos, punta de lanza de los homenajes civiles al poeta gallego más traducido desde Rosalía tras la sorpresiva declaración de 2012 como Ano Celso Emilio por parte de la Xunta.
Una estructura cúbica de Baldomero Moreiras, cubierta de lonas negras, y el libro de artista del también poeta Baldo Ramos sirvieron de plástica conmemorativa en el monasterio durante la mañana. No había allí muchos celanovenses, cuestión difícil de zanjar en pocas palabras, aunque sí decidió acercarse, como vicario de la corporación municipal, el baltarista Maximino Rodríguez (PP), en UCD cuando muere CEF y uno de los responsables de que tuviese una calle con su nombre ese mismo año. Fue Ramos el primero en exponer la relación con el origen del autor de Onde o mundo se chama Celanova. Recurriendo a otro poeta del mismo pueblo, y al que Celso Emilio Ferreiro (CEF) sucedió en los libros de texto como poeta civil (o social) de Galicia: “Hacia el final se acordaba de aquellas palabras de Curros: Galicia desviste aos seus fillos para vestir aos seus xenros”.
Por “devolver a Celso Emilio una pequeña parte de lo que él dio a Celanova”, insistió Aser Álvarez, de Arraianos, se concibieron los actos del viernes. El profesor Xesús Alonso Montero esgrimió razones políticas: “Celso Emilio no le gusta a más del 50% de los vecinos, son votantes del PP y el PP no es republicano, marxista ni ateo, por eso no le gustan sus versos”. Después, en el cementerio de San Breixo donde están enterrados el poeta y su esposa, sobre la férrea admonición que graba el sepulcro —“mais o lume que alampea xamáis o veredes morto”—, el octogenario catedrático fue ungido como arraiano maior y leyó un discurso anticapitalista encaramado al túmulo. Con referencias a Ignacio Sánchez Gordillo, la Transición como disfunción o a la Medalla Castelao que recibió de Fraga, en 1990, Luís Moure Mariño, “un fascista no arrepentido”. O Leo y Daniel Salgado pusieron después guitarra y voces a Libremente, uno de los poemas de Longa noite... que justifican el rechazo del autor a la poesía social como cliché de sí mismo —“soy un poeta beligerante”, corregía él—. Allí estaban dos de los tres hijos vivos de CEF, Luís e Isabel, académicos como Francisco Fernández Rei, que se acercó a Celanova a título personal, como Pepe Álvarez Cáccamo, Amancio Prada o Cynthia Leborne, una profesora de Rennes que conoció al poeta en 1978 y decidió consagrarle su investigación Celso Emilio Ferreiro, poeta do pobo galego.
El recorrido siguió en la Taberna de O Galo, ahora bar de copas, y por la noche, con la fiesta de fin de rodaje del documental Celso Emilio fai cen anos, unha biografía 100%, dirigido por Aser Álvarez y con más de 40 entrevistas —se presentará a finales de año para su emisión en TVG—. A falta de exprimir el esfuerzo biográfico de Ramón Nicolás, autor del reciente Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro (Xerais), en el documental se evidencian algunas de las líneas de corte de la literatura de posguerra y la compleja relación entre Celso Emilio y Galaxia, quizá marcada por la presencia del poeta en la UPG iniciática de 1964.
“Formalmente fue respetuosa”, resumió apresuradamente Luís Ferreiro. “Ramón Piñeiro nunca dijo nada que desfigurase públicamente a Celso Emilio, como sí hicieron del Riego o Cunqueiro”. La correspondencia del poeta con Álvarez Blázquez, editor en Castrelos de Longa noite de pedra tras la publicación inicial de Galaxia en 1962 —el editor catalán Josep Batlló, que la recuperó después en bilingüe, reconoce que gracias a Longa noite... pudo publicar “a muchos poetas catalanes”—, aún se publicará en 2013.

Nova publicada no País

La asociación Arraianos nombra a Alonso Montero "Arraiano Maior"

El colectivo realizó ayer en Celanova un homenaje al poeta social Celso Emilio Ferreiro con motivo del 33 cabo de año

EIRE VALCÁRCEL - OURENSE 

El escritor y catedrático de Literatura Gallega, Xesús Alonso Montero, recibió ayer el reconocimiento de "Arraiano Maior da Raia Seca 2012" por la asociación Arraianos en un acto que conmemoró el 33 cabo de año del poeta social Celso Emilio Ferreiro, fallecido el 31 de agosto de 1979, y que fue nombrado póstumamente "Arraiano Universal".
Alonso Montero, experto en el escritor Celso Emilio y autor de varios trabajos sobre su obra, acogió esta mención con gran humildad y afirmó que "no merezco este reconocimiento como sí lo merecieron el escritor Méndez Ferrín, el Padre Fortes, o el portugués Bento da Cruz, homenajeados en otras ediciones".
Por otro lado, señaló que él no nació en la Raia Seca (es natural de Ventosela, en el municipio de Ribadavia) aunque afirmó bromeando que "llevo toda la vida pasándome de la raya, algo que tendrá que ver con este reconocimiento", en alusión a su militancia en el Partido Comunista desde el año 1962, por la que fue represaliado en varias ocasiones.
Esta mención honorífica del colectivo Arraianos tuvo lugar en el marco de una jornada festiva y de recuerdo del poeta celanovés que consistió, en primer lugar, en un roteiro literario por las calles de su lugar de origen, desde su casa natal o la del poeta Curros Enríquez, hasta la Taberna do Galo, lugar de reunión y tertulia de Celso Emilio Ferreiro y otros escritores coetáneos. Los participantes en el evento recorrieron así los lugares más significativos en la vida y obra de Celso Emilio Ferreiro.
"Longa noite de pedra"
La ruta hizo una parada especial en la celda del monasterio de Celanova donde estuvo preso Celso Emilio durante tres días, siendo esta experiencia el origen de su poema "Longa noite de pedra", primera pieza del libro homónimo. En este momento se hizo entrega de un diploma acreditativo a la Fundación Celso Emilio Ferreiro con motivo de la mención del poeta como "Arraiano Universal".
A continuación, prosiguió su itinerario por el cementerio de San Breixo, donde está enterrado el escritor, y donde tuvo lugar la entrega de la boina y guillada acreditativa a Alonso Montero, por su nombramiento.
Tras este acto, hubo un recital poético y musical con la participación de Daniel Salgado, Baldo Ramos, Leo Fernández, Anxo Angueira y otros poetas locales, que terminó con la interpretación del Himno Arraiano por parte de Daniel Romero.
Rap y hip-hop en el documental sobre el escritor
En la Taberna do Galo de Celanova, se celebró ayer la fiesta de fin de rodaje del documental biográfico sobre el escritor celanovés titulado "Celso Emilio fai cen anos, unha biografía 100%", promovido por Arraianos para la TVG y dirigido por Aser Álvarez.
Su creador destaca que es una obra "dirigida al público adolescente y juvenil", y que combina la poesía social de Celso Emilio con ritmos del rap o hip-hop, por lo que lo define como "poco académico y muy ferreriano".
Fue también en este lugar de reunión y animación, la Taberna do Galo, (sobre la cual Celso Emilio escribió un libro homónimo), donde Xesús Alonso Montero interpretó una canción inédita del poeta celanovés, entregada al catedrático hace años. La pieza es una llamada al "Santo Cristo dos Vigueses, tú que entiendes de finanzas" para que defienda al pueblo de "los que gobiernan la banca".

Nova publicada no Faro de Vigo

Os arraianos coroan a Alonso Montero símbolo da raia seca

Os actos, onde proclamouse a universalidade de Celso Emilio Ferreiro, incluíron un roteiro literario

laura fernández. celanova - 01-09-2012 

 

A Asociación Arraianos reuniu onte en Celanova a diferentes personalidades do mundo das artes luso-galaicas, co motivo do nomeamento do profesor Xesús Alonso Montero como Arraiano Maior da Raia Seca de 2012 e, a título póstumo, o Arraiano Universal a Celso Emilio Ferreiro.'Eu non sei moi ben que significa eso de ser arraiano, nin a que me compromete', bromeaba Alonso Montero que, ao pé do xacigo do seu amigo Celso, onde fai 33 anos exerceu de sacerdote laico no seu enterro, realizou un emotivo discurso sobre a raia, a liberdade e a importancia de loitar por un mundo máis humanista. 

Xesús Alonso Montero -esquerda-, durante o seu discurso en recordo de Celso Emilio Ferreiro. (Foto: L.F.)

 

As súas verbas encheron o camposanto celanovés, ao igual que os recitais poético-musicais realizados polos artistas da contorna, nun sinxelo e sincero acto de recoñecemento á palabra.

Os actos na vila comenzaron cun roteiro literario polos lugares máis importantes na vida e na obra do poeta celanovés ata rematar no Mosteiro de San Salvador, na celda onde Celso Emilio escribiu 'Longa noite de pedra'. 'É un luxo e unha grande emoción poder estar hoxe aquí', señalaba Aser Álvarez, organizador do acto e presidente da Asociación Arraianos, emocionado ao escoitar a Baldomero Moreiras ou Baldo Ramos, outros dous celanoveses, lembrar as trastadas do neno Celso na trastienda da sombrereria dos Moreiras, onde traballou por vez primeira ou do relato da súa relación de amor e odio ca sua vila natal

A Taberna do Galo, nunha mixtura de rap, poesía, pandeiretas e algún petisco en forma de galeguesas, puxeron onte o fin de festa a unha xornada de recoñecemento.

Nova publicada na Región

Celso Emilio Ferreiro é, indubidablemente, un herdeiro do galeguismo do grupo Nós

Camilo franco

Santiago / la voz  31 de agosto de 2012 05:00

 

Celso Emilio Ferreiro xa ten unha biografía que o escriba. Edicións Xerais publica nos vindeiros días Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro, unha narración de Ramón Nicolás sobre o poeta. O suplemento Culturas ofrecerá mañá dous capítulos adiantados deste libro.

-¿Como cre que cambiou a perspectiva sobre o escritor neste ano?

-Malia que sería preciso gozar de maior perspectiva, cando menos estes oito meses transcorridos do centenario supuxeron unha inequívoca reactivación do Celso Emilio poeta, subliñando o feito de que a súa voz pertence a iso que se denominan «clásicos». Este ano permitiu redescubrir esoutros perfís que atesoura: un narrador de primeira liña, un extraordinario columnista, un político comprometido con Galicia e o seu futuro.

-¿Que puntos de vista pode cambiar a súa biografía?

-Sobresae o labor titánico de organización dentro das mocidades do nacionalismo galego na época da segunda república, o labor poético creativo que seguiu realizando na guerra civil -aínda pouco coñecido-, como nuclea o galeguismo cultural resistente na Pontevedra dos anos corenta, como foi a súa actividade política clandestina nos anos sesenta e setenta, cal é a evolución das valoracións que os seus contemporáneos fan da súa obra poética ou como se proxecta a súa poesía a través de diversos movementos musicais.

-¿Que lle sorprendeu máis na investigación da vida do poeta?

-No lado humano, o elemento no que coinciden as máis das persoas que entrevistei: o seu carácter en primeira instancia tímido, mais tamén afable, aberto, extraordinariamente vitalista, cheo de simpatía e de enxeño -que neste caso adxectivarei como celanovés ou ourensán-, se cadra por acreditar que o seu perfil persoal distaba de ser así. Celso Emilio resulta, indubidablemente, herdeiro dese espírito dun galeguismo do grupo Nós.

-Estamos asistindo a unha recuperación da valoración de Ferreiro como poeta. ¿Axudan os malos tempos?

-É probable. O seu discurso literario é contemporáneo nas formas e nos contidos. Esa innegable vea reivindicativa que agroma aquí e acolá na súa obra resulta case unha profecía... Un dos poemas que estou moi contento de rescatar este ano titúlase O atraco, que comeza dicindo «Maus arriba e boa abaixo o pobo».

Nova publicada na Voz de Galicia

El colectivo Arraianos homenajeará a Celso Emilio Ferreiro el viernes en Celanova

La asociación cultural nombrará al ilustre poeta Arraiano Universal en un recorrido literario por los lugares que marcaron la vida y la obra de Ferreiro

Jesús Manuel García

OURENSE / LA VOZ  26 de agosto de 2012 11:00

 

La asociación Arraianos homenajeará al escritor Celso Emilio Ferreiro en Celanova, el próximo viernes, día 31, con motivo de cumplirse los 33 años del fallecimiento del ilustre poeta. El programa confeccionado para la ocasión empezará a las once de la mañana, con el nombramiento de Celso Emilio Ferreiro como Arraiano Universal. A continuación se hará el nombramiento del profesor Xesús Alonso Montero como Arraiano Maior da Raia Seca. Por la tarde, a partir de las siete, habrá una fiesta de final del rodaje del documental Celso Emilio Ferreiro fai cen anos. Unha biografía. Ese viernes la mañana comenzará a las diez y media, con la realización de una ruta literaria por las calles de Celanova, desde la casa natal de Celso Emilio hasta el cementerio, recorriendo algunos de los espacios más notables en la vida y obra del poeta.

El nombramiento de Arraiano Universal tendrá lugar en la celda del monasterio donde estuvo preso y donde vivió su longa noite de pedra. Allí el artista Baldo Ramos mostrará el libro que elaboró para el documental promovido por Arraianos, además dle montaje que Baldomero Moreiras hizo para homenajear al poeta de Celanova. Después la ruta llevará a los participantes hasta el lugar del monasterio donde existe una pintada en sus muros, realizada por el poeta antes de la guerra, luego irán hacia el busto de Celso Emilio pasando por la Taberna do Galo para alcanzar el camposanto. Allí habrá un recital poético en el que intervendrán poetas como Daniel Salgado, Baldo Ramos, Leo Fernández, Anxo Angueira, Méndez Ferrín, para después terminar el acto con el Himno Arraiano, a cargo de Daniel Romero.

La fiesta de fin del rodaje del documental tendrá lugar en la Taberna do Galo. Será un acto abierto a quien quiera sumarse e incluirá una ruta literaria, musical y gastronómica por la villa de San Rosendo para recordar la vida y la obra de Celso Emilio. Participarán las bandas Bann Kalac, Porco Dinamita y los Pornoenogastrophoners.

Nova publica na Voz de Galicia.

Tras o rastro de Celso Emilio

Un cabezudo de Celso Emilio de cartón-pedra percorreu onte as rúas de Celanova para escenificar as pegadas do poeta na súa vila natal. Un regreso que forma parte do documental biográfico que está a rodar a Asociación Arraianos.

laura fernández - 24-08-2012 

 

A Taberna do Galo, os xardíns de Curros Enríquez ou o popular mercado dos xoves celanovés foron onte escenario de rodaxe dun novo proxecto audiovisual na memoria de Celso Emilio Ferreiro. Un cabezudo de cartón-pedra devolveu a Celanova a presencia testimonial da súa figura, chamando a atención dos viandantes que preguntaban con curiosidade cando poderían ver o filme. 'Presentarase a final de ano, como colofón as actividades organizadas no galo do centenario do seu nacemento', aclaráballes Aser Álvarez, director do documental biográfico impulsado pola Asociación Arraianos. 

Aser Álvarez (á esquerda) durante a entrevista a Baldomero Moreiras (á dereita) na Taberna do Galo. (Foto: MARCOS ATRIO)

 

Nas últimas tres semanas, o equipo de rodaxe desplazouse por diferentes enclaves vitais do autor de 'Longa noite de pedra'. Paisaxes de Oviedo, Vigo, Pontevedra, Caracas (Venezuela) ou Celanova serviron de base para retratar o Celso Emilio máis contemporáneo. 'É un longametraxe 100% Celso Emilio. Moi fresco, pouco académico e onde tratamos de mixturar as súas facetas, o seu carácter auténtico, verdadeiro e combativo, pero sin mitificalo', advirte Álvarez.


RECONCILIACIÓN CO POBO
Dirixido sobre todo para a xente máis nova, pero que a bo seguro enganchará a todas as idades, o documental mixtura ritmos de rap e hip-hop, coas testemuñas de artistas e veciños que lembran o Celso Emilio máis intimo e o recitado dos seus poemas más representativos. 'Non lembro cando foi a derradeira vez que o vin, pero si me quedou marcada unha das últimas conversas, onde un Celso Emilio emocionado me confesou a falta de cariño que sentira dos seus veciños, nunha Celanova onde non tiña tantos amigos como il pensaba', lembra Baldomero Moreiras. Hoxe, cen anos despois, ise sentimento está esquecido.

Máis de 70 persoas colaboran neste proxecto audiovisual impregnado de celanovismo. Dende o seu director Aser Álvarez ata o traballo de son de Javier da Silva, pasando polos artistas locais Baldomero Moreiras ou Méndez Ferrín, así como unha dúcia de amigos e veciños do poeta. O documental, como as obras e publicacións que xurdiron neste ano do centenario, son unha demostración de que o pobo quere ao poeta. 'E ista biografía audiovisual é a escenificación desa reconciliación, necesaria e de xustiza. Porque fixo máis polo coñecemento de Celanova no mundo que calquera'.

Ao pé da imaxe doutro grande celanovés, Manuel Curros Enríquez, Aser Álvarez lembra a Celso Emilio como un dos referentes da poesía galega, 'cun discuso que sigue sendo vixente, porque a súa poesía non envellece'. 

 Nova publicada na Región 

Celso Emilio fai cen anos con moi boa saúde

Venres 31 de agosto. Onde o mundo se chama Celanova. Celso Emilio Ferreiro, un arraiano universal
Todos os camiños levan a Celanova este venres, 31 de agosto, coincidindo co cabodano de CEF no ano do seu centenario. Vémonos no principio do mundo...
Arraianos walking around da mañá á noite por Celanova e arredores, cun roteiro literario polos espazos máis importantes na vida e na obra do noso poeta

máis beatnik. Rematamos no cemiterio, co nomeamento de Alonso Montero como Arraiano Maior da Raia Seca de 2012, mesmo ao pé do xacigo do seu amigo Celso Emilio Ferreiro, onde exerceu de "sacerdote laico".

E xa pola tarde, festa de fin de rodaxe do documental na Taberna do Galo, coa presenza de moitos dos entrevistados, familiares, amigos, expertos, artistas e colaboradores que participan neste proxecto.

Haberá viño do Ribeiro, pandeiro, galeguesas, música, pedra, poesía, rap e algúns petiscos do noso documental biográfico sobre Celso Emilio Ferreiro.

Os que queirades participar no xantar e degustar o video do nomeamento do Arraiano Maior de 2011 tedes que anotarvos previamente enviando un correo a xesusdiaz@gmail.com

Xesús Alonso Montero será nombrado «Arraiano Maior de la Raia Seca»

Los actos se desarrollarán en Celanova el día 31 de este mes

C. Andaluz

Ourense  18 de agosto de 2012 13:24

La Asociación Arraianos decidió por unanimidad reconocer a Celso Emilio Ferreiro Míguez como Arraiano Universal, y al escritor Xesús Alonso Montero concederle el reconocimiento como Arraiano Maior da Raia Seca 2012, por su trabajo por la sociolingüística, así como polos estudios realizados sobre escritores gallegos. El acto de entrega del galardón tendrá lugar el día 31 de agosto en Celanova. Durante la jornada se desarrollarán varias actividades que empezarán a las 10. 30 horas con un roteiro literario por la villa ligado a los literatos nacidos en Celanova, seguido de una ofrenda floral y un acto poético-musical en el cementerio de San Breixo, donde se entregarán los reconocimientos. La jornada finalizará con una comida «arraiana», y un espectáculo multimedia en el claustro barroco del monasterio de Celanova con actuaciones musicales y poéticas.

Nova publicada na Voz de Galicia