Arredor do mapa de cores do xefe

En 1956 un valioso narrador galego da miña xeración, Xohán Casal, morto novo, fechouse no seu cuarto e escribiu un auto-manifesto en castelán que levaba o título de "Hacia un mapa de colores". Trataba da necesidade de que todas as nacións sen estado do mundo se convertisen en repúblicas libres e autodeterminadas. Fortemente utópico, o escrito de Xohán Casal fundamentábase nun libro que poucos galegos vivos leron: "Doutrina nacionalista" de Ramón Vilar Ponte con prólogo de Vicente Risco. Despois, Casal pasouse ao galego. Está moi divulgada a idea de que os nacionalismos (das nacións sen estado) son perxudiciais; especialmente, na circunstancia española, o vasco, o catalán e o galego (por orde de displicencia). Soe argumentarse contra estes nacionalismos que o mundo camiña cara unidades políticas superiores e que as nacións de poboación pouco numerosa son inviabeis como estado. Deixemos a unha banda o feito de que Islandia (mesmo en crise) é a república do mundo capitalista (controlado) máis próspera e feliz, a pesares de non ter senón uns centos de milleiros de habitantes. O caso é que a profecía de Xohán Casal resultou realidade. Desque el escribiu "Hacia un mapa de colores" deica hoxe, no mundo xurdiron infinidade de novas repúblicas independentes. Antes de Casal, e a raíz da Revolución de Outubro e da Guerra Europea, Finlandia, Checoslovaquia e outros países pintaron o mapa de Europa con matices inéditos. Eu relembro o continente africano sen outros estados que Liberia, Unión Sudafricana e Exipto, pois Etiopía na miña nenez fora invadida polas valentes forzas expedicionarias do Duce para crear o Novo Imperio Romano. E ben, ao longo da miña vida fun vendo como Africa enteira se descolonizaba, para ben unhas veces e outras para regular, e aquel mapa ia sendo coloreado con todas as cores e combinacións da cuatricomía e do Arco da Vella. Asia e Oceanía tamén se vestiron de tintas rechamantes; por veces coa cor do sangue, caso Viet Nam, Laos e Cambodja. O comunismo e o neutralismo progresista chamábanlle a éstes "movementos de liberación nacional". E fomentábannos a Unión Soviética, as democracias populares, China, Cuba. Israel apareceu no mapa político, esta vez con cores sombrizas de inxustiza en permanente expansión cartográfica. Un vento contrario da Historia fomentou, despois, os nacionalismos capitalistas seguindo a directiva dos EEUU. A consigna era aniquilar a URSS e, na queda do estado federal do socialismo real, accederon á independencia repúblicas que xa intentaran ter pintada a súa cor no mapa da "nova" Europa deseñada pola Alemaña nazi: as bálticas, Georgia, Ucraíña, Bielorrusia. Nas estepas da Asia Central, coa música de Borodin ao fondo, apareceron as cores dos novos estados petroleiros. Logo foi preciso destruir Yugoslavia, e o odio relixioso e o fanatismo incitado polo estranxeiro culminou en repúblicas independentes tan inverosimeis coma é Kosovo. Non sei con que cor figura Kosovo no mapa desta triste Europa en que nos tocou vivir. Ao mellor resulta ser de cor Ilusión, coma dicía Quevedo.Escribiu Étienne Balibar: o nacionalismo é plástico. Todo pende de que contido de clase teña e a quen sirva. Penso en Tibet e en que de acadar a independencia que lle procuran as forzas negras da historia, levará ao mapamundi a cor da alienación relixiosa e da tristura pre-lóxica.