segunda-feira, fevereiro 16, 2009

O xefe no paraninfo da memoria

Falou Margarita Ledo no paraninfo da Universidade Compostelana en ocasión do seu ingreso na Academia Galega. O discurso escolleu ser un bucle (non malencónico) ou unha banda de Moebius que fose e viñese pola historia entendendo Galicia a modo de entrelazo celta. Otero Pedrayo, Rosalía, Luísa Villalta, Carlos Velo, o cine e a literatura nacional ían e viñan facéndonos a todos acordantes de que a Cademia Galega é una cadea de sucesividades que terma da idea de Galicia durante todo o século XX e que prevalecerá. Co discurso de Margarita Ledo entraron na Academia os nomes de Enrique Líster, de Xosé Velo Mosquera e do Comandante Sotomayor. Os muros do paraninfo nunca ouviron estoupido de obuses de tal calibre.En canto sentía debullar os discursos de Margarita Ledo e de Rosario Álvarez notaba que a mente se me desdobraba e por veces divagaba en paralelo e consonte ao modelo coñecido na moderna retórica como "corrente de conciencia" ou "monólogo interior". É tan rico en pantasmas e en ecos da memoria o paraninfo que eu non din refreado as lembranzas. Sen deixar de escoitar as oracións académicas deixei fumegar polo buraco escuro doses de reminiscencia.Vinme cos meus compañeiros de toda Galicia facendo o exame de preuniversitario, moi impresionado eu polo paraninfo decimonónico que se me representaba como espazo de poder. O púlpito desde o cal falaban Ledo e Álvarez estivera ocupado por oradores do pasado en ocasións memorabeis. Vidal Abascal, nunha apertura de curso, discurriu sobre as galaxias e a expansión do Universo para o noso abraio. Do mesmo púlpito de catedráticos, Alonso Montero, mantedor das Festas Minervais, defendía o idioma e estimulaba a furia galegófoba de dous ou tres claustrais franquistas. Otero, sempre Otero Pedrayo cando se trata de Ledo, dirixíase a un paraninfo ateigado de escolares na súa derradeira lección académica; "na lingua de Pondal", dixera el, 1958. Viñéronme á memoria as Festas do Licenciado de outrora, tan vistosas, con todas as facultades representadas e os alumnos máis brillantes a recibir dos seus decanos a muceta de seda sobre os hombreiros. Lisardo, o bedel de Filosofía, coa maza rectoral, símbolo da dominación universitaria, sobre a almofada de púrpura. Abría o cortexo a banda municipal de Santiago e a concorrencia entoaba o Gaudeamus que os mozos do Seminario de Estudos Galegos trouxeran de Francia.Nun intre, a argumentación de Margarita Ledo volveu sentar no paraninfo a asemblea de municipios que traballou no Estatuto do 36. Álvaro das Casas lanzaba de novo "verbas aos mozos galegos" emerxendo desde o fondo dos brocados. E, por fin, volveu falar Del Riego no paraninfo en representación da FUE ou FUEG. Aínda máis a tras, en estratos recuados da memoria literaria, os estudantes de La Casa de la Troya facían o seu exame de fin de carreira perante un tribunal que sentaba á mesma e incomodísima mesa á que sentaban X.R. Barreiro Fernández e a xunta de gobernó da Academia Galega o sábado denanterior.O tirabuzón torcíase e as vellas toupeiras da memoria practicaban tuneis máis ben labírinticos.

Sem comentários: