O Xefe fala do Irmán Aviador

Limpa coma o amañecer polos outeiros de Ierbes foi a alma de Elixio Rodríguez, de Bande, que morreu hai uns días en México. Nado en 1910, os seus anos xuvenís foron gastos no estudio e na militancia no nacionalismo. Bande, antigo condado abacial, desenrolouse durante o século XIX como unha pequena vila mercantil, segundo o modelo de Celanova. Un nucleo de negocios que, chegados ao século XX, orixinou con naturalidade unha sociedade culta na que non eran escasos os titulados universitarios. A xeración nova durante a República fundou en Bande un fogar das Mocedades Galeguistas no ronsel das moi poderosas que na veciña Celanova dirixían o triunvirato inesquencíbel formado por Xosé Velo, Remixio González Gándara e Celso Emilio Ferreiro. Tan forte chegou a ser esta dirección que desde Celanova pasou a liderarse a totalidade da organización nacional, con Nogueiras, de Allariz, como presidente. As Mocedades de Bande, menos numerosas, foron impulsadas por Elixio Rodríguez e coido que tamén por Afonso Santalices, e resultaron activísimas e foron un factor de dinamización de masas que chegou ao seu punto de máxima efectividade nas eleccións da Fronte Popular e na campaña do Estatuto de 1936. Elixio Rodríguez foi máis home das Mocedades ca do Partido Galeguista, no que penso que non causou alta nunca.
Oficial de aviación ao inicio da guerra, Elixio decidiu non agardar por ninguén, como Valenzuela, e pasarse á zona republicana. Fíxoo co seu avión, logo de dar unhas pasadas para admirar as ruínas de Itálica desde o ar e aterrou en Gibraltar. Xa transferido ás autoridades da República, foi acusado de intento de espionaxe e infiltración ao servizo dos franquistas, o que Elixio conta con moito xeito no seu libro Matádeo mañá (Xerais, Vigo, 1994). Alertado Lois Soto por Castelao, moveu a Dolores Ibárruri, á Solidaridade Galega Antifeixista e a quen había que mover e Elixio ficou libre de sospeita. Pasou o resto da guerra ás ordes políticas de Castelao e servindo na intendencia aérea en Barcelona, segundo teño entendido.

A Lois Soto (comunista) sempre estivo ligado Elixio (galeguista) en todas as actividades mexicanas que o de Vilanova dos Infantes promoveu, con excepción da UPG. Con Soto estivo, en México, na audición radial Hora de Galicia, na revista Saudade, verba galega nas Américas, no Padroado da Cultura Galega, en Vieiros. Os derradeiros anos do aviador patriano foron luminosos. Regresaba cada ano a Bande e percorría Galicia a participar nos acontecementos político ou culturais nos que era reclamado. Coñeceu o cariño dos seus veciños e os meles de ser lido con avidez e complicidade por un alto número de persoas que se delectaban co seu libro de memorias. O irmán Elixio, como dicían os vellos galeguistas, xa está na memoria e decátome de que o saudei por derradeira vez na homenaxe ás víctimas do Furriolo.