O xefe en Padrón coas Redes Escarlata

As Redes Escarlata van conmemorar mañán en Padrón os cincuenta anos do acto de coroamento como Príncipe dos Poetas Galegos, aínda que ese título case só se soñaba, de Ramón Cabanillas. Eu estaba alí, como estivera no mesmo Espolón o ano anterior, cando lle inauguraron os irienses e os galegos todos o monumento a Rosalía de Castro. Foron tan semellantes os actos das Pascuas de Padrón de 1957 e de 1958 que irremediabelmente se me confonden na memoria. Ambos tiveran como motor político e humano Camilo Agrasar Vidal e como portavoz público o xornal La Noche. Ambas cerimonias honraban unha figura poética nacional, Rosalía e Cabanillas. Tanto en 1957 como en 1958 ondeaban en todo Padrón as bandeiras galegas e a banda de música interpretou o Himno. En cada unha das ocasións o orador principal foi Ramón Otero Pedrayo en función consciente de lider nacionalista, con linguaxe de lider nacionalista, revestido da autoridade que lle daba a súa condición de represaliado do franquismo, de ex deputado da República, de antigo membro do Consello Nacional do PG, de individuo que non se deixou asoballar polos vencedores, de leal sucesor na dirección moral da Patria dun Castelao que morrera só sete ou oito anos antes. Ese foi o Otero que falou nas dúas Pascuas, en honor de Rosalía e en honor de Cabanillas: nos dous casos dirixíndose a unha masa de labregos, mariñeiros, traballadores, intelectuais, nenos, mozos e vellos, que o escoitabamos nun silencio que aínda hoxe me apreme a gorxa. Nós interrompiamos con enxurradas de aplausos aquel discurso no que se facía resucitar a Galia histórica, si pro no cal se sinalaba con precisión dialéctica "a Galicia dos que sofren, a Galicia dos que esperan". Podo eu decer que os actos de 1957 e 1958 en Padrón foron un mesmo acto separado por un descanso para botar un pito e facer abaixar o grau de emoción acumuladea nos peitos dos concorrentes. O acto en dous tempos de Padrón constitúe o acontecemento político máis importante do nacionalismo e do antifranquismo anterior ao homenaxe-mitin a C.E. Ferreiro que habería de se celebrar en Ourense, na década seguinte. Tamén Otero Pedrayo participou de forma protagonista no banquete de Celso Emilio porque no Espolón de Padrón e no Roma de Ourense o Mestre quixo significar que el non era parte dun cenáculo senón conciencia dunha Nación.Na homenaxe a Cabanillas que mañá as Redes Escarlata e os poetas de Iria e o Salnés van conmemorar e reproducir, eu relembro de forma moi especial o recitado de Aquilino, voz baruda e matizada que nos puxo, coa de Otero, o corazón en pé. Os novos poetas das terras e países mansos ou das mariñas mansas serán mañán continuación do poeta Iglesia Albariño que combinaba a severidade brava das terras altas e chas, sen mar pro con xugadas de bois, co mel escuro de Horacio. Cincuenta anos máis tarde haberá no Espolón de Padrón diálogo de xeracións e cerimonia de pertenza á estirpe dos que sofren e esperan e das que foron de Santiago a Padrón cun chover que era arroiar e mesmamente descalciñas de pé e perna. Eu sigo a remoer as lembranzas e agora represéntaseme Faustino Rei Romero coa sotana desabotoada: el non paraba de fumar e de beber copiñas de caña comigo no Padrón de 1957, de 1958.