segunda-feira, setembro 03, 2007

O Xefe Arraiano fai acusación privada

XOSÉ LUÍS MÉNDEZ FERRÍN
De todos os mortos no Furriolo polo fascismo a raiz de os militares se alzaren en 1936, eu reteño un. Antonio Piñeiro achou no concello da Bola a documentación legal do levantamento dun cadáver. Indivíduo anónimo, aparecido morto no alto do Furriolo, de vinte e tantos anos de idade. Parte da cara do cadáver aparece devorada sexa polos lobos sexa por cans. Doutros fusilados no Furriolo coñecemos os nomes e os apelidos. O pasado domingo volvemos subir ao alto do Furriolo, no camiño de Celanova a Xinzo, para lles render a todos homenaxe. Falaron, polos mortos recoñecidos, un fillo de Celso de Poulo, alcalde do FP de Gomesende, e un neto de César Álvarez, tamén víctima relevante nos días da República. Manuel Outeiriño levou alí as súas e as verbas de Unguaretti dedicadas aos camaradas da Resistencia italiana. Vidal Villaverde puxo a señardade no puño, que dixera Cribeiro, con palabras de seu. Alguén lembrou o mozo anónimo ao cal os lobos lle levaran media cara naquel monte lonxe do mundo.Como a prensa estaba moi ocupada en remexer no lixo por se se encontraban restos do Himno Galego, non se ocupou demasiado do acto do Furriolo. Segue a lei do silencio en vigor. Por iso eu estou a informar. Os promotores do acto en memoranza dos fusilados do Furriolo foron os da Asociación Arraianos, que dirixe Aser Álvarez. O día anterior presentaran na Casa de Curros Enríquez, Celanova, un extraordinario do Cuaderno Arraiano que recolle estudos históricos, todos potentes e reveladores, sobre diversos aspectos da masacre de 1936 e seguintes. Cada vez sabemos máis sobre aqueles anos negros e ímonos decatando de que o volume da represión franquista foi aínda maior do que pensabamos.Como lembrarán algúns, hai un ano inaugurouse no alto do Furriolo un monumento de Xosé Vizoso, artista de Mondoñedo, en honor aos mortos naquel e noutros sitios. Domingo antepasado completouse a obra coas imaxes recortadas en ferro que poderán ser vistas desde a estrada polos viaxeiros. Logo poñeranse indicadores en todas as rotas que levan ao Furriolo. Non sei se para o acto, mans anónimas cubriron de flor fresca un vello cruceiro que alí o está en lembranza quizais de desgrazas moi anteriores no tempo, e acenderon candeas.Ao rematar o acto, comprobamos abraiados que o Castro do Furriolo ou da Munía, a carón do que se sitúa o teatro dos crimes políticos, está a ser desgrazado para facer alí un circuito de motocross. Seica o Concello da Bola (BNG) decidiu este aproveitamento que destrúe en boa parte un importante monumento da cultura galaica prerromana, ou da civilización céltica de Galicia -como falaba Cuevillas e ordeno eu de falar agora. O Castro do Furriolo foi maior en poboación e en superficie habitada ca o Castro Mau e servía para controlar o límite da depresión e vale do Arnoia/ Sorga coa chaira lacustre que chamamos A Limia, que só hai unha. Moi lonxe, o índice do Penegache e, entre o azul distante, os lombos de Avión eran testemuñas do atentado á herdanza arqueolóxica. Quixen ser cronista, insisto.

Sem comentários: